Trẻ chậm nói có phải là dấu hiệu của tự kỷ? Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về các biểu hiện của trẻ tự kỷ chậm nói, giúp cha mẹ phát hiện sớm và có những biện pháp can thiệp kịp thời.
1. Trẻ tự kỷ chậm nói là gì?
Tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng giao tiếp, tương tác xã hội và hành vi của trẻ. Chậm nói là một trong những biểu hiện phổ biến của chứng tự kỷ. Trẻ ngoài gặp khó khăn trong việc phát triển ngôn ngữ và giao tiếp hiệu quả, còn gặp…. Tình trạng này nếu không được phát hiện và can thiệp sớm có thể gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của trẻ sau này.
2. Nguyên nhân trẻ tự kỷ chậm nói
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng tự kỷ và chậm nói ở trẻ. Dưới đây là một số nguyên nhân chính do các bác sĩ đầu ngành và chuyên gia kết luận:
-
Yếu tố di truyền: Những gia đình có tiền sử mắc chứng tự kỷ, chậm phát triển trí tuệ, hay những chứng rối loạn tâm thần khác sẽ có nguy cơ cao di truyền tính trạng này cho con cháu. Trẻ sinh ra trong gia đình có cha mẹ hay người thân trực hệ bị tự kỷ có khả năng mắc bệnh rất cao. Tỷ lệ này cao nhất ở những cặp sinh đôi cùng trứng, đặc biệt là sinh đôi nam-nam vì bé trai có tỷ lệ mắc tự kỷ cao gấp 5 lần bé gái.
-
Các yếu tố chu sinh: Nếu trong quá trình mang thai, thai phụ mắc các bệnh như tiểu đường, gan, viêm gan siêu vi, hay tiếp xúc nhiều với các loại hóa chất, kim loại nặng do môi trường sống ô nhiễm thì thai nhi sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Cấu trúc não hay hệ thần kinh của trẻ có thể xuất hiện khiếm khuyết do nhiễm độc, và hình thành chứng tự kỷ. Ngoài ra, những biến chứng trong quá trình mang thai khiến trẻ đẻ non, nhẹ cân cũng có ảnh hưởng nhất định đến trẻ.
-
Yếu tố môi trường: Những yếu tố môi trường như thức ăn, nguồn nước, không khí nơi thai phụ sinh sống, hay những tác nhân khó lường từ môi trường có thể ảnh hưởng để sự phát triển khỏe mạnh của trẻ khi còn là bào thai. Các nhà khoa học vẫn đang tìm hiểu mối liên hệ giữa những yếu tố này.
Ngoài ra, các yếu tố như thai phụ lớn tuổi, căng thẳng kéo dài và việc sử dụng thuốc không đúng cách trong thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ trẻ mắc tự kỷ chậm nói. Những yếu tố này có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi, dẫn đến các vấn đề về ngôn ngữ và giao tiếp.
Những biến chứng trong quá trình mang thai có thể khiến trẻ mắc chứng tự kỷ sau này
3. Cách nhận biết sớm trẻ bị tự kỷ chậm nói?
Vậy ba mẹ làm thế nào để nhận biết sớm con chậm nói có phải do hội chứng tự kỷ hay không? Hãy chú ý tới các dấu hiệu theo độ tuổi dưới đây: Trẻ 12 tháng tuổi: Không nói bập bẹ, không có giao tiếp cử chỉ bằng ngón tay hoặc không có cử chỉ, điệu bộ giao tiếp phù hợp
Trẻ 14 – 16 tháng tuổi: trẻ đã có một số kỹ năng ngôn ngữ nhưng bỗng nhiên mất hẳn, có thể xuất hiện sau một sự kiện như một trận ốm, nằm viện, ngã, lên sởi…
Trẻ 24 tháng tuổi: trẻ không nói được câu nào gồm 2 từ.
Cùng các biểu hiện sau:
-
Trẻ không có hứng thú kết bạn.
-
Trẻ không bị lôi cuốn bởi đồ chơi, trò chơi.
-
Trẻ ít hoặc không tiếp xúc mắt.
-
Trẻ không trả lời, không ngoảnh mặt khi được nghe gọi tên.
-
Không hay nhìn ai nhưng lại nhìn lâu vào đồ vật có động tác đơn giản như quạt đang quay.
-
Không có động tác giơ tay đòi bế.
-
Không thích người khác đụng vào người.
-
Thường lặp đi lặp lại một vài động tác như lắc lư người, đập đập tay.
-
Khi không đồng ý hoặc giận dữ có thể hét lên chói tai, đập tay xuống sàn nhà, bứt tóc, đập đầu vào tường…
-
Cực nhạy cảm với một số mùi vị và âm thanh.
Trẻ tự kỷ không bị lôi cuốn bởi đồ chơi, không giao tiếp bằng mắt, không có hứng thú kết bạn…
4. Phân biệt trẻ chậm nói đơn thuần và trẻ tự kỷ chậm nói
Không phải trẻ chậm nói nào cũng mắc chứng tự kỷ dù trẻ chậm nói do chậm nói có một số biểu hiện tương đồng với trẻ chậm nói đơn thuần. Ba mẹ hãy để ý những hành vi dưới đây để xem con chậm nói đơn thuần hay do tự kỷ:
Giao tiếp bằng ánh mắt
Trẻ chậm nói đơn thuần: Dù trẻ không nói được nhưng ánh mắt vẫn tập trung khi nghe ba mẹ nói
Trẻ tự kỷ chậm nói: Mắt liếc mang liếc dọc, không chú ý khi ba mẹ đang nói, tránh giao tiếp qua ánh mắt
Tương tác xã hội
Trẻ châm nói đơn thuần: Trẻ vẫn thích chơi đùa với cha mẹ, bạn bè và có cảm xúc buồn khi bị bỏ lại một mình
Trẻ tự kỷ chậm nói: Trẻ thích chơi đùa, tương tác với đồ vật hơn với người khác
Phản ứng với sự việc xung quanh
Trẻ chậm nói đơn thuần: Trẻ có phản ứng rất nhanh khi được gọi tên
Trẻ tự kỷ chậm nói: Trẻ không phản ứng lại hoặc rất ít phản ứng khi được gọi tên, thiếu khả năng giao tiếp ngôn ngữ như: Không thể hiểu ngay cha mẹ nói gì, không có biểu hiện bập bẹ nói theo hay ít bắt chước
Khả năng tập trung
Trẻ chậm nói đơn thuần: Có khả năng tập trung tốt hơn, có thể lắng nghe chăm chú và làm theo lời cha mẹ nói
Trẻ tự kỷ chậm nói: Hay táy máy, gọi có nghe nhưng không làm theo được,
Hành vi
Trẻ chậm nói đơn thuần: Ít có hành vi lặp đi lặp lại một cách cứng nhắc
Trẻ tự kỷ chậm nói: có hành vi lặp đi lặp lại rập khuôn bất thường như vặn xoắn tay, vỗ tay hoặc đập tay xuống bàn không kiểm soát, lặp đi lặp lại những lời nói vô nghĩa khi nghe được ở đâu đó.
Cách giao tiếp
Trẻ chậm nói đơn thuần: Trẻ biểu đạt mong muốn của mình như dùng ngón trỏ chỉ vào đồ vật muốn lấy
Trẻ tự kỷ chậm nói: Trẻ tường không dùng cử chỉ tay mà kéo ba mẹ. Trẻ có xu hướng tụ làm đau bản thân như đập tay vào đầu, đập đầu vào cửa hay tự cào cấu bản thân, có xu hướng đi nhón chân và rối loạn giấc ngủ…
Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.
Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline: 0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY
