Tự kỷ là một rối loạn phổ biến ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Mặc dù chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn, nhưng can thiệp sớm và kết hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể giúp trẻ giảm thiểu các triệu chứng, cải thiện kỹ năng giao tiếp và hòa nhập tốt hơn với cộng đồng
1. Tự kỷ có điều trị được bằng thuốc?
Rối loạn phổ tự kỷ là một nhóm rối loạn phát triển thần kinh với các đặc điểm chính là suy giảm khả năng giao tiếp, khó khăn trong giao tiếp và các vấn đề về hành vi.
Tự kỷ biểu hiện dưới nhiều hình thức và mức độ khác nhau. Việc điều trị cần phải được điều chỉnh cho phù hợp với từng trường hợp. Các biện pháp can thiệp chính là giáo dục đặc biệt, rèn luyện hành vi, thuốc chỉ được sử dụng để điều trị triệu chứng phụ trợ.
Hiện nay, chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn tự kỷ. Tuy nhiên, thuốc có thể đóng vai trò hỗ trợ quan trọng trong quá trình điều trị. Khi các hành vi khó khăn của trẻ như hiếu động, hung hăng, hoặc các vấn đề về cảm xúc trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, việc sử dụng thuốc có thể được cân nhắc.
Quyết định có nên dùng thuốc cho trẻ hay không nên được đưa ra sau khi tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Thuốc giúp kiểm soát các triệu chứng, giúp trẻ ổn định hơn và từ đó, các liệu pháp khác như trị liệu hành vi sẽ đạt hiệu quả cao hơn
Hiện tại, chưa có thuốc chữa khỏi tự kỷ nhưng một số loại thuốc có thể được chỉ định để giúp trẻ giảm triệu chứng
2. Các loại thuốc hỗ trợ điều trị tự kỷ
Sau khi được chẩn đoán, trẻ tự kỷ có thể được kê đơn thuốc để hỗ trợ điều trị. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Việc điều chỉnh liều lượng và theo dõi tác dụng phụ là vô cùng quan trọng. Cha mẹ cần thông báo ngay cho bác sĩ nếu trẻ có bất kỳ phản ứng phụ nào.
2.1 Thuốc chống loạn thần
-
Tác dụng: Tùy theo tình trạng cụ thể của trẻ, việc điều trị bằng thuốc chống loạn thần có thể được sử dụng để làm giảm hiếu động thái quá, hành vi hung hăng và ổn định tâm trạng. Thuốc chống loạn thần không điển hình được phê duyệt là risperidone và aripiprazole
-
Tác dụng phụ: Việc sử dụng thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ bao gồm: Tăng cân, an thần và các triệu chứng ngoại tháp như run, nói lắp…
-
Chống chỉ định: Các thuốc chống loạn thần nên được sử dụng thận trọng trong trường hợp động kinh, suy gan, suy thận, trẻ dưới 5 tuổi…
2.2 Thuốc chống trầm cảm
-
Tác dụng: Thuốc chống trầm cảm có thể được sử dụng khi cần thiết để giảm các hành vi rập khuôn, hành vi tự gây thương tích cũng như cải thiện những bất thường về giao tiếp xã hội. Thuốc chống trầm cảm thường sử dụng là các chất ức chế tái hấp thu serotonin (SSRS) như fluoxetine và sertriline.
-
Tác dụng phụ: Thuốc có thể gây ra một loạt các tác dụng phụ khó chịu, bao gồm: Tăng cân, buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ…
-
Chống chỉ định: Trẻ em, thanh thiếu niên có thể gia tăng ý nghĩ và hành vi tự tử khi dùng thuốc chống trầm cảm, đặc biệt là trong vài tuần đầu tiên khi bắt đầu dùng thuốc cần thận trọng và giám sát chặt chẽ.
2.3 Thuốc chống động kinh
-
Tác dụng: Một số ít trẻ tự kỷ có thể kèm theo các cơn động kinh hoặc co giật. Lúc này, cần dùng thuốc chống động kinh kịp thời để kiểm soát cơn động kinh, giảm tổn thương não. Các loại thuốc chống động kinh thường được sử dụng bao gồm natri valproate, carbamazepine, lithium cacbonat…
-
Tác dụng phụ: Mất ngủ, đau đầu, chóng mặt, hội chứng giả cúm…
-
Chống chỉ định: Tiền sử quá mẫn với thuốc, viêm gan cấp và mạn tính..
Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn chuyên môn nhằm quyết định xem con mình có cần dùng thuốc hay không.
2.4 Các loại thuốc bổ trợ khác
Các nghiên cứu cho thấy magiê có thể đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện một số triệu chứng thường gặp ở trẻ tự kỷ như khó ngủ, hiếu động, và hành vi gây hấn. Bằng cách điều chỉnh quá trình chuyển hóa chất dẫn truyền thần kinh, magiê giúp giảm bớt căng thẳng và tăng cường khả năng tập trung. Tuy nhiên, việc sử dụng magiê cần tuân thủ đúng liều lượng để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Thuốc đối kháng dopamine, vốn được sử dụng để điều trị bệnh Parkinson, cũng cho thấy tiềm năng trong việc cải thiện một số triệu chứng hành vi ở trẻ tự kỷ như tăng động và kích động. Tuy nhiên, hiệu quả của loại thuốc này vẫn cần được nghiên cứu thêm và việc sử dụng cần được cân nhắc kỹ lưỡng, dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.
3. Lưu ý khi dùng thuốc
Không được tự ý dùng thuốc cho trẻ
Việc sử dụng thuốc để điều trị tự kỷ thường đi kèm với một số tác dụng phụ khác nhau, tùy thuộc vào từng loại thuốc và cơ địa của mỗi trẻ. Các tác dụng phụ này có thể giảm dần hoặc biến mất khi ngừng thuốc, tuy nhiên, trong một số trường hợp, chúng có thể kéo dài hoặc gây ra những phiền toái nhất định. Do đó, việc theo dõi sát sao các phản ứng của trẻ khi dùng thuốc là vô cùng quan trọng.
Không được tự ý dừng thuốc đột ngột
Khi tình trạng của trẻ cải thiện đáng kể sau quá trình điều trị, việc giảm dần liều thuốc có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, việc ngừng thuốc hoàn toàn cần được thực hiện một cách thận trọng và dưới sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ. Việc dừng thuốc đột ngột có thể dẫn đến sự tái xuất của các triệu chứng trước đó. Vì vậy, việc giảm liều phải được thực hiện từ từ và theo một kế hoạch cụ thể.
Việc giảm liều hoặc ngừng thuốc cần được thực hiện một cách thận trọng và có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và bác sĩ. Phụ huynh nên thông báo cho giáo viên về việc sử dụng thuốc của trẻ và cùng nhau theo dõi những thay đổi trong hành vi của trẻ. Việc kết hợp giữa điều trị bằng thuốc và các biện pháp can thiệp khác như giáo dục đặc biệt và trị liệu hành vi sẽ giúp trẻ đạt được kết quả tốt nhất.
Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.
Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline: 0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY
