“Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu” là một quan niệm cổ xưa cho rằng trẻ em chậm nói thường có trí tuệ vượt trội và khả năng thành công cao hơn. Vì lý do này, nhiều ba mẹ cảm thấy lo lắng khi thấy con mình có dấu hiệu chậm đi, trong khi lại tỏ ra rất bình thản khi những đứa trẻ từ 3-4 tuổi chưa nói được. Tuy nhiên, thực tế là việc chậm nói có thể chỉ ra những vấn đề như rối loạn phát triển hoặc rối loạn tâm lý, do đó không nên xem nhẹ.
1. Chậm đi thì đói chậm nói thì giàu là sao?
Quan niệm “Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu” đơn giản có thể hiểu là những trẻ chậm biết đi sẽ phải đối mặt với cuộc sống khó khăn, nghèo khổ hơn so với những trẻ chậm nói, thường có khả năng thành công và cuộc sống đầy đủ hơn. Tuy nhiên, đây chỉ là một quan điểm dân gian chưa được khoa học xác nhận.
Chính vì tin vào quan niệm này, nhiều bậc phụ huynh, đặc biệt là ông bà, khi thấy trẻ đã 1 tuổi mà chưa biết đi thường rất lo lắng, tìm mọi cách để chữa trị. Ngược lại, nếu thấy trẻ 2-3 tuổi mà vẫn chưa bắt đầu nói thì họ lại tỏ ra bình tĩnh, thậm chí vui mừng vì tin rằng con cái mình sẽ trở thành những người thông minh và có cuộc sống tốt đẹp trong tương lai.
2. Quan niệm “Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu” có đúng không?
Như đã nói ở trên, không có bằng chứng khoa học nào xác nhận quan niệm “Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu” là đúng. Việc trẻ em đi hay nói muộn không liên quan đến tình hình tài chính hay hạnh phúc, mà chủ yếu là kết quả của các yếu tố trong quá trình phát triển của trẻ. Cha mẹ và ông bà thường là những người tác động lớn đến yếu tố này.
Theo các chuyên gia, sự phát triển ở trẻ em có thể khác nhau nhưng những khác biệt quá lớn so với quá trình phát triển bình thường có thể là dấu hiệu cảnh báo. Trẻ chậm biết đi hoặc chậm nói có thể liên quan đến nhiều vấn đề khác nhau như thiếu dinh dưỡng, thiếu canxi, hoặc thậm chí là biểu hiện của các rối loạn phát triển như tự kỷ.
Nhiều trẻ 2 tuổi vẫn chưa biết nói, không biết gọi tên cha mẹ hoặc diễn đạt nhu cầu của mình, nhưng không ít phụ huynh lại tỏ ra chủ quan. Đặc biệt, một số ông bà vẫn bám vào những quan niệm cổ hũ như “Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu”, vì vậy thường không đưa trẻ đi khám, dẫn đến việc phát hiện tự kỷ muộn, khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Trẻ em luôn là đối tượng cần được bảo vệ và quan tâm hàng đầu, nên các dấu hiệu bất thường trong sự phát triển của trẻ cần được chú ý kịp thời. Không phải trẻ nào chậm nói cũng đều là thiên tài, điều này cực kỳ hiếm. Một đứa trẻ được cho là có Hội chứng Einstein thường phải có các đặc điểm như IQ cao, yêu thích giải đố, nhanh nhạy và bộc lộ trí tuệ từ sớm.
Mặc dù có nhiều quan niệm dân gian vẫn đúng và áp dụng trong đời sống như “Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm”, nhưng cũng có không ít quan điểm thiếu căn cứ khoa học như “Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu”. Vì vậy, cần phải thận trọng và chọn lọc thông tin khi tiếp nhận.
3. Một số nguyên nhân khiến trẻ chậm đi, chậm nói
Trẻ chậm đi: Trẻ chậm đi thường do thiếu canxi, làm cho hệ xương không đủ vững chắc để hỗ trợ bé khi di chuyển; gặp phải các vấn đề liên quan đến xương khớp, cơ bắp; thiếu vitamin D; sinh non hoặc những vấn đề nghiêm trọng về não. Ngoài ra, trẻ tự kỷ và các rối loạn phát triển khác thường có xu hướng thích chơi một mình, điều này cũng làm giảm mong muốn vận động và dẫn đến chậm đi.
Trẻ chậm nói: Tỷ lệ trẻ chậm nói ngày càng gia tăng do sự thiếu tương tác giữa trẻ và gia đình. Cha mẹ thường để trẻ tự chơi với TV hay điện thoại, làm giảm cơ hội giao tiếp; trẻ cũng có thể gặp phải các vấn đề tâm lý; hoặc mắc các bệnh về thính giác, cơ hàm và thần kinh, tất cả đều có thể dẫn đến việc chậm nói. Thêm vào đó, chậm nói còn được xem là một triệu chứng điển hình của tự kỷ, vì vậy việc phát hiện sớm là rất quan trọng để không bỏ lỡ “thời điểm vàng” cho việc điều trị.
“Chậm đi thì đói, chậm nói thì giàu” là quan niệm dân gian xưa cũ nhưng thiếu tính xác thực
4. Cha mẹ cần làm gì khi trẻ chậm đi, chậm nói
Trẻ chậm đi
-
Tập cho bé đứng: Dùng các đồ vật như ghế, bàn để bé bám vào và tập đứng.
-
Tạo điều kiện thuận lợi để trẻ tập đi: Tạo một không gian an toàn cho bé tập đi, khuyến khích bé khám phá môi trường xung quanh.
-
Massage cho bé: Massage giúp tăng cường cơ bắp và kích thích sự phát triển vận động của bé.
Trẻ chậm nói
-
Đưa con đi thăm khám bác sĩ: Để loại trừ các nguyên nhân bệnh lý và được tư vấn về phương pháp can thiệp phù hợp.
-
Hỗ trợ kích thích ngôn ngữ ở trẻ: Trò chuyện với trẻ thường xuyên, đọc sách, kể chuyện cho trẻ nghe.
-
Sử dụng các đồ chơi và trò chơi phát triển ngôn ngữ: Các đồ chơi như hình khối, đồ vật có âm thanh sẽ giúp trẻ làm quen với các từ vựng và phát âm.
Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.
Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline: 0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY
