6 cách dạy trẻ chậm nói đơn thuần tại nhà hiệu quả nhất

1. Trẻ chậm nói đơn thuần là gì?

2. Biểu hiện của trẻ chậm nói đơn thuần

Trẻ 3-4 tháng

• Con không có phản ứng đáp lại khi ba mẹ, người lớn kêu tên hoặc các tiếng động mạnh xung quanh.
• Trẻ không phát ra các âm thanh gầm gừ hoặc có hành vi quấy nhiễu ba me.

Trẻ không thể nghe hay xác định được các âm thanh quen thuộc như đồ chơi hoặc tiếng gọi của ba mẹ.

Con không có phản ứng khi được ba mẹ gọi tên ở độ tuổi 3-4 tháng tuổi

Trẻ 7 tháng

• Trẻ mắc hội chứng chậm nói không thể bập bẹ một vài từ ngữ đơn giản như “ma ma”, “ba ba” hoặc lặp lại các nguyên âm khác như “b”, “a “,… như những đứa bé bình thường.
• Bé không biết sử dụng ngôn ngữ hình thể để giao tiếp hoặc phản ứng với tiếng gọi của ba mẹ.

Trẻ 12 tháng

• Không có phản ứng đáp lại khi được gọi
• Trẻ không thể phát âm hay sử dụng các từ ngữ đơn giản như “ba”, “mẹ” đôi khi bé không thể diễn đạt nhu cầu, mong muốn cá nhân của bản thân.
• Con không thể thực hiện được một số động tác như tạm biệt, gật, lắc đầu,…
• Trẻ có thái độ thờ ơ với những sự việc diễn ra xung quanh

Trẻ 15 tháng

• Trẻ gặp khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt ý định hoặc mong muốn.
• Thụ động trong việc đòi hỏi, không thể nói một câu hoàn chỉnh.
• Trẻ gặp khó khăn trong việc nhận biết và nhại lại các âm thanh, từ ngữ nghe được.
• Vẫn không có phản ứng khi được ba mẹ, thầy cô gọi tên.

  

  Trẻ 15 tháng tuổi chậm nói gặp khó khăn trong việc biểu đạt ngôn ngữ

Trẻ 18 -23 tháng

• Vốn từ của trẻ bị hạn hẹp.
• Trẻ gặp các vấn đề như phát âm không rõ ràng, rành mạch, nói lắp,…
• Thụ động trong việc học thêm nhiều từ vựng mới.
• Không thể phân biệt các bộ phận trên cơ thể.
• Tư duy của trẻ chậm phát triển khiến trẻ không thể hiểu được các mệnh lệnh đơn giản như “không được sờ vào nó”,…
• Không có phản ứng với các câu hỏi của ba mẹ.

Trẻ 24 tháng

• Trẻ không thể nói được một câu dài hoặc các câu có cấu trúc phức tạp.
• Trẻ ngại giao tiếp.
• Bé không có khả năng thực hiện các cuộc giao tiếp đơn giản với ba mẹ
• Chỉ biết nhại lại những câu đơn giản.
• Không thể tương tác với ba mẹ.
• Không thể phân biệt những đồ vật xung quanh.

Trẻ 25-35 tháng

• Không thích giao tiếp, tiếp xúc với bạn bè, thầy cô.
• Trẻ nói lắp, nói lan man, phát âm không chuẩn, không nói được một câu hoàn chỉnh.
• Khả năng ghi nhớ bị hạn chế.

Trẻ 3-4 tuổi

• Trẻ nói chuyện cộc lốc, không biết sử dụng các đại từ nhân xưng như mẹ, ba, con, cô,…
• Trẻ không thể hiểu những câu hỏi ngắn như “sáng nay con ăn gì ?” hoặc “ con có muốn đi công viên không?”,…
• Trẻ nói lan man, không rõ ràng khiến việc truyền đạt gặp khó khăn.
• Nói lắp, không thể phát âm tròn vành rõ chữ.
• Không quan tâm đến việc học tập.
• Trẻ sợ hãi khi phải rời xa ba mẹ hoặc người chăm sóc.
• Không thích giao tiếp với bạn bè, thầy cô.

3. Phân biệt trẻ chậm nói đơn thuần và trẻ tự kỷ chậm nói

Trẻ chậm nói do tự kỷ cũng có các biểu hiện tương đồng như trẻ chậm nói đơn thuần. Tuy nhiên, nó có một số biểu hiện khác giúp phụ huynh có thể phân biệt đó là:

• Không hứng thú kết bạn với người khác và cũng không nhìn hay chú ý vào người khác.
• Không có sự liên hệ mắt với người khác, hoặc chỉ có rất ít.
• Có các cảm xúc quá mức như hét lên khi giận dữ, bứt tóc, tự gây tổn thương, …
• Không thích việc người khác tiếp xúc với mình.
• Có những hành vi lặp đi lặp lại, ưa thích sự trật tự và thường chống đối mạnh mẽ khi những thứ quen thuộc thay đổi.
• Rất nhạy cảm với âm thanh hoặc mùi vị nào đó.

  

  Trẻ tự kỷ chậm nói thường sống thu mình và không thích kết bạn với người khác

4. Phương pháp dạy trẻ chậm nói đơn thuần hiệu quả ngay tại nhà

Khi phát hiện con có những biểu hiện chậm nói, cha mẹ hãy áp dụng những cách sau để cải thiện tình trạng chậm nói của con ngay tại nhà:

Tạo môi trường giao tiếp tích cực

Khuyến khích một không gian an toàn và thoải mái cho con, nơi con cảm thấy tự do khi thể hiện suy nghĩ và cảm xúc. Đảm bảo rằng không gian giao tiếp giữa bạn và con là yên tĩnh, không có sự phân tâm từ âm thanh bên ngoài hoặc các thiết bị điện tử khác. Điều này giúp trẻ tập trung vào cuộc trò chuyện mà không bị xao lạc. Bên cạnh đó, khi giao tiếp với con, cha mẹ hãy sử dụng ngôn từ thân thiện và ấm áp. Hạn chế sử dụng ngôn ngữ tiêu cực hoặc chỉ trích trẻ khi trẻ gặp khó khăn trong việc nói. Thay vào đó, hãy khen ngợi những nỗ lực của trẻ, bất kể chúng nhỏ như thế nào.

Dành nhiều thời gian để chơi đùa với con

Cha mẹ có thể lên kế hoạch dành ra một khoảng thời gian cụ thể trong ngày hoặc trong tuần để chơi với con nếu bận rộn với công việc và cuộc sống thường ngày. Bên cạnh đó, cha mẹ hãy tận dụng tối đa thời gian để giao tiếp với con khi làm việc nhà, khi di chuyển

Khuyến khích con nói thông qua các tình huống hàng ngày

Trong các tình huống hàng ngày, hãy tạo ra những cuộc trò chuyện với con, kể cả những chuyện nhỏ nhặt. Khi nói chuyện với con, hãy nói chậm, rõ ràng và sử dụng các từ ngữ dễ hiểu. Cùng với đó, cha mẹ hãy khuyến khích con trả lời bằng cách đặt những câu hỏi mở. Sau đó hãy lắng nghe con một cách tập trung và phản hồi con một cách tích cực.

Đọc sách cho con nghe

Đọc sách là một trong những cách tốt nhất để phát triển ngôn ngữ. Cha mẹ hãy lựa chọn những cuốn sách có hình ảnh sinh động, ngôn từ đơn giản và gần gũi với trẻ. Khi đọc sách hãy đọc với giọng điệu vui vẻ, nhấn nhá vào các từ ngữ quan trọng. Sau khi đọc xong, cha mẹ đặt câu hỏi cho trẻ về hình ảnh và câu chuyệnđể kích thích khả năng giao tiếp.

Hát cho con nghe và chơi các trò chơi ngôn ngữ

Cha mẹ có thể tìm những bài hát có giai điệu vui nhộn, lời bài hát dễ nhớ và hát cho con nghe. Cha mẹ cũng có thể hướng dẫn con hát theo để kích thích phản ứng của con.

Các trò chơi như “đoán từ”, mô tả hình ảnh hoặc chơi các trò chơi tương tác sẽ giúp con học từ mới và phát triển khả năng diễn đạt. Tích cực khuyến khích trẻ tham gia và tương tác trong các trò chơi này.

Khen ngợi và động viên con

Dù con nói chưa rõ ràng, hãy luôn khen ngợi những cố gắng của con để tạo động lực. Cha mẹ có thể tạo ra những phần thưởng nhỏ để khuyến khích con nói nhiều hơn. Từ đó sẽ tạo một môi trường vui vẻ, thoải mái để trẻ cảm thấy tự tin khi giao tiếp với cha mẹ.

Cha mẹ nên tạo môi trường tích cực tại nhà để giúp con nhanh biết nói

Tóm lại, trẻ chậm nói đơn thuần là tình trạng trẻ gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp nhận cũng như sử dụng ngôn ngữ. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào trẻ bị chậm nói cũng là dấu hiệu của chứng tự kỷ. Trong bài viết trên, Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục đã giúp cha mẹ phân biệt trẻ chậm nói đơn thuần với trẻ tự kỷ chậm nói, đồng thời cũng hướng dẫn các bậc phụ huynh cách hỗ trợ trẻ chậm nói ngay tại nhà để con có thể phát triển ngôn ngữ bình thường như các trẻ khác.

Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.

Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline: 0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY