Việc tự mình thực hiện các hoạt động hàng ngày như ăn uống, vệ sinh cá nhân, mặc quần áo… là những kỹ năng cơ bản mà mỗi trẻ cần có. Với trẻ tự kỷ, việc rèn luyện những kỹ năng này càng trở nên quan trọng, giúp trẻ tự tin hơn trong cuộc sống và giảm bớt sự phụ thuộc vào ba mẹ.
Kỹ năng tự phục vụ là gì?
Kỹ năng tự phục vụ là cách bé tự biết chăm sóc bản thân, tự thực hiện các hoạt động hằng ngày mà không nhờ đến sự giúp đỡ của người lớn cũng như không ỷ lại vào những người xung quanh.
Kỹ năng tự phục vụ là hành trang không thể thiếu để bé tự tin bước vào cuộc sống. Nhờ có những kỹ năng này, bé có thể tự chăm sóc bản thân, tự lập và dễ dàng thích nghi với mọi hoàn cảnh. Từ những việc đơn giản như tự xúc ăn, tự mặc quần áo, đến những hoạt động phức tạp hơn, việc rèn luyện kỹ năng tự phục vụ sẽ giúp bé trở nên tự tin và độc lập hơn.
5 Cách phát triển kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tự kỷ ngay tại nhà
1. Luôn cho trẻ có cơ hội thực hiện các hoạt động của bản thân
Trong sinh hoạt hàng ngày tại gia đình có rất nhiều cơ hội để dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, bằng cách như: tự lấy dép, cất dép, tự bỏ quần áo bẩn vào thùng, bỏ rác vào thùng rác, tự lấy balo đi học, tự lấy thìa, bát ăn…vv. Đây chính là những cơ hội tốt để trẻ được tự mình thực hiện. Ba mẹ và người chăm sóc cần kiên nhẫn chờ đợi trẻ thay vì làm thay, làm hộ vì nghĩ trẻ không có khả năng thực hiện được.
2. Dạy trẻ từng bước một qua việc chia nhỏ các kỹ năng
Nếu như trẻ bình thường chỉ cần quan sát đã có thể tự học hỏi thì đối với trẻ đặc biệt cần được bố mẹ hoặc người chăm sóc hướng dẫn tỉ mỉ từng bước nhỏ một. Để dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tự kỷ thì cha mẹ nên chia một hoạt động ra thành nhiều bước nhỏ để trẻ thực hiện từng bước đến khi thành thạo. Sau đó khi trẻ thực hiện tốt các bước thì nên để trẻ tự mình làm.
Ví dụ:
Dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ như đánh răng thì bố mẹ cần chia nhỏ thành từng bước như sau (có thể chia các bước theo mức độ và khả năng của trẻ):
- Bước 1: Lấy cốc, lấy bàn chải
- Bước 2: Làm ướt bàn chải
- Bước 3: Lấy kem đánh răng
- Bước 4: Chải răng (mặt trước, mặt nhai, mặt trong)
- Bước 5: Xúc miệng, nhổ nước.
Ba mẹ có thể dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ tại nhà
3. Giảm dần sự hỗ trợ để trẻ cố gắng hơn
Để giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ thì ban đầu bố mẹ cần làm mẫu cho trẻ quan sát, vừa làm vừa nói cho trẻ nghe. Sau đó khi hướng dẫn trẻ thực hiện cần hỗ trợ từ nhiều tới ít. Khi trẻ chưa thể tự thực hiện hướng dẫn bằng lời, bố mẹ có thể hỗ trợ thể chất bằng cách cầm tay của trẻ để giúp trẻ thực hiện. Sau khi trẻ đã quen dần bố mẹ chỉ hỗ trợ khi cần bằng lời và cuối cùng là để trẻ tự làm. Lưu ý, cần hướng dẫn ngắn gọn, dễ hiểu, bởi trẻ tự kỷ thường gặp khó khăn trong ngôn ngữ hiểu.
4. Luôn khuyến khích, khen ngợi, động viên trẻ khi trẻ nỗ lực thực hiện các hoạt động
Trẻ sẽ rất hào hứng nếu như biết mình làm việc và được khen ngợi. Trẻ sẽ được củng cố tích cực và sẽ chủ động hơn trong những hoạt động sau. Hãy khen sự cố gắng của trẻ. Khen trực tiếp những nỗ lực của con.
Ví dụ: Ôi con tự lấy dép của mình à, con giỏi lắm!
Con có thể tự cất balo lên tủ cao rồi kìa!
Khi được khuyến khích, động viên, trẻ tự kỷ sẽ vui vẻ trong mọi hoạt động, tăng cường sự giao tiếp, từ đó việc phát triển kỹ năng tự phục vụ cho trẻ cũng trở lên tốt hơn.
Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.
Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline:0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp [TẠI ĐÂY]
