Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một trong những rối loạn thần kinh phát triển phổ biến nhất ở trẻ em. Để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, các chuyên gia thường kết hợp nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm điều chỉnh hành vi, thay đổi lối sống và sử dụng thuốc…
1. Các phương pháp điều trị cho trẻ tăng động giảm chú ý
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một vấn đề phổ biến ở trẻ em, ảnh hưởng đến khả năng tập trung, kiểm soát hành vi và tương tác xã hội. Trẻ mắc ADHD thường gặp khó khăn trong việc tập trung chú ý, dễ bị phân tâm, hiếu động thái quá và hành động bốc đồng. Nếu không được điều trị, ADHD có thể ảnh hưởng đến thành tích học tập, các mối quan hệ xã hội và chất lượng cuộc sống của trẻ. May mắn thay, với sự hỗ trợ của các chuyên gia, các triệu chứng của ADHD có thể được kiểm soát hiệu quả.
Hậu quả tiềm ẩn của ADHD nếu không được điều trị là rất nghiêm trọng. Trẻ em mắc ADHD có nguy cơ cao bỏ học, gặp khó khăn trong giao tiếp và các mối quan hệ xã hội. Ngoài ra, chúng còn dễ gặp phải các vấn đề về hành vi, tăng nguy cơ lạm dụng chất kích thích và mắc các bệnh lý tâm thần khác như trầm cảm.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, điều trị bằng thuốc là một phần quan trọng trong việc kiểm soát các triệu chứng của ADHD. Khi kết hợp với các phương pháp điều trị tâm lý và hành vi, thuốc giúp cải thiện đáng kể khả năng tập trung, giảm thiểu hành vi hiếu động và bốc đồng ở trẻ. Việc điều chỉnh liều lượng thuốc một cách hợp lý bởi các chuyên gia sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và hạn chế tác dụng phụ
Hậu quả tiềm ẩn của ADHD không được điều trị là giảm khả năng học tập hoặc bỏ học cao hơn.
Hiện nay, các phương pháp điều trị tâm lý và hành vi hiệu quả bao gồm 3 loại sau:
-
Đào tạo cha mẹ: Giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về ADHD và học cách quản lý hành vi của con mình một cách chính xác.
-
Đào tạo trẻ: Giúp trẻ phát triển các kỹ năng xã hội, học tập, giải quyết vấn đề tương ứng… để đối phó với những khó khăn, rắc rối do ADHD.
-
Can thiệp ở trường học: Giúp giáo viên hiểu được nhu cầu của trẻ mắc ADHD và cách quản lý hành vi của trẻ trong lớp học một cách phù hợp.
2. Lựa chọn thuốc cho trẻ tăng động giảm chú ý như thế nào?
Hiện nay, thuốc điều trị tăng động cho trẻ ( ADHD ) chủ yếu được chia thành 2 loại: Thuốc kích thích thần kinh trung ương và thuốc không kích thần. Những loại thuốc này an toàn và hiệu quả khi sử dụng ở những bệnh nhân khỏe mạnh và dưới sự giám sát của bác sĩ.
Tuy nhiên bác sĩ sẽ phải mất một khoảng thời gian nhất định để tìm ra loại thuốc và liều lượng điều trị ADHD phù hợp nhất. Hiện tại, không có cách nào để dự đoán loại thuốc nào sẽ có hiệu quả đối với một đứa trẻ nhất định mà không có tác dụng phụ rõ ràng. Vì vậy, nếu trẻ đang điều trị bằng một loại thuốc nào đó mà hiệu quả không đạt yêu cầu thì cần phải liên tục điều chỉnh liều lượng để đạt được liều mục tiêu. Nếu hiệu quả vẫn không đạt yêu cầu, bác sĩ điều trị sẽ cân nhắc chuyển sang loại thuốc khác.
3. Các loại thuốc được sử dụng
3.1 Thuốc kích thích thần kinh trung ương
Thuốc đại diện là methylphenidate, là một dẫn xuất của amphetamine. Đây cũng là loại thuốc hàng đầu để điều trị ADHD
-
Tác dụng: Có thể làm giảm tính hiếu động, bốc đồng và hành vi hung hăng ở trẻ ADHD, đồng thời cải thiện tình trạng thiếu tập trung. Thuốc hoạt động bằng cách tăng dopamine và norepinephrine nội khớp, dẫn đến tăng khả năng chú ý, tăng độ nhạy cảm với việc củng cố và kiểm soát sự ức chế hành vi.
-
Tác dụng phụ: Các tác dụng phụ thường gặp nhất của điều trị bằng methylphenidate là chán ăn, sụt cân, khó ngủ, nhức đầu, đau dạ dày và khó chịu.
-
Chống chỉ định: Quá mẫn với methylphenidate hoặc các thành phần khác có trong công thức của thuốc, bệnh nhân rối loạn vận động hoặc tiền sử gia đình mắc hội chứng Tourette, u tủy thượng thận, tăng nhãn áp, cường giáp…
3.2 Thuốc không kích thần
-
Tác dụng: Atomoxetine là một chất ức chế tái hấp thu norepinephrine có chọn lọc và cùng với methylphenidate, được khuyến cáo là thuốc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý.
-
Tác dụng phụ: Các tác dụng phụ thường gặp nhất của atomoxetine là buồn nôn, chán ăn và sụt cân. Một số ít trẻ có thể cảm thấy buồn ngủ hoặc cáu kỉnh trong ngày sau khi dùng thuốc. Nhưng nhìn chung, tác dụng phụ thường nhẹ và không nguy hiểm và có thể giảm dần khi tiếp tục sử dụng thuốc hoặc có thể giảm bớt liều sau khi bác sĩ điều chỉnh phương pháp điều trị.
-
Chống chỉ định: Quá mẫn với atomoxetine hoặc với bất kỳ thành phần nào của thuốc, bệnh nhân bị glaucom góc hẹp, mắc bệnh tim mạch hoặc bệnh mạch máu não, u tủy thượng thận…
3.3 Các loại thuốc khác
Ngoài 2 loại thuốc kể trên, trong trường hợp có kèm theo các triệu chứng rối loạn tâm thần khác bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định dùng các thuốc chống trầm cảm như imipramine, sertraline…
4. Lưu ý khi dùng thuốc cho trẻ tăng động giảm chú ý
Thuốc chỉ giúp kiểm soát các triệu chứng ADHD chứ không chữa khỏi bệnh. Nếu ngừng thuốc, các triệu chứng sẽ quay trở lại và ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Vì vậy, việc tuân thủ điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng. Cha mẹ cần theo dõi sát sao việc uống thuốc của trẻ và thông báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ thay đổi nào.
Để đảm bảo hiệu quả điều trị, cha mẹ cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ về cách sử dụng thuốc. Đối với các loại thuốc kích thích thần kinh, trẻ cần nuốt cả viên thuốc để đảm bảo hấp thụ đầy đủ. Nếu trẻ gặp khó khăn trong việc nuốt, có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để tìm cách khắc phục. Việc uống thuốc vào một thời điểm cố định trong ngày, thường là vào buổi sáng, sẽ giúp ổn định nồng độ thuốc trong máu và cải thiện hiệu quả điều trị.
Dưới sự giám sát của bác sĩ, các thuốc điều trị ADHD được sử dụng đúng cách được coi là an toàn. Tuy nhiên, có những rủi ro và tác dụng phụ, đặc biệt là khi sử dụng sai hoặc dùng quá liều lượng quy định. Khi trẻ có những dấu hiệu bất thường, cha mẹ cần báo ngay cho bác sĩ kê đơn để kịp thời có phương án xử lý cho trẻ.
Viện Phát Triển Ngôn Ngữ từ Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục (IEPMD) là đơn vị đầu ngành trong can thiệp trẻ tự kỷ, trẻ tăng động giảm chú ý, trẻ chậm nói, chậm phát triển ngôn ngữ, trẻ ngọng, rối loạn âm vị,… Đến với Viện IEPMD, trẻ sẽ được đánh giá và can thiệp bởi những chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam, có kiến thức chuyên sâu và tận tâm với trẻ.
Để liên hệ đặt lịch đánh giá và can thiệp tại Viện Tâm Lý Học Và Phát Triển Mô Hình Giáo Dục, ba mẹ vui lòng gọi số Hotline: 0818.636.988 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY
